De heilige Hiëronymus | MSK Gent
Ga naar inhoud (Enter)

De heilige Hiëronymus, ca. 1485 - ca. 1495

  • olieverf, paneel
  • 80.1 x 60.6 cm
  • Inv. 1908-H

Public Domain

Download PDF

De heilige Hiëronymus moet als naamheilige een bijzondere betekenis hebben gehad voor Jheronimus Bosch. Hij beeldt hem verschillende malen af doorheen zijn oeuvre. Omwille van zijn meedogenloos moralisme en door zijn persoonlijke toewijding is de geleerde Hiëronymus een voorbeeld voor de kunstenaar. Hiëronymus leeft in de 4de eeuw en is een van de vier westerse kerkvaders. Op 38-jarige leeftijd trekt hij zich terug uit het openbare leven van Rome om in Palestina een ascetisch leven te leiden. Op het schilderij zien we hoe Hiëronymus halfnaakt, in gebed verzonken en met het kruis tussen zijn armen, neerligt te midden van vreemdsoortige planten, boomstronken en gesteenten. De leeuw, het attribuut van de heilige, wordt hier voorgesteld als een klein huisdier. Een volkse legende vertelt hoe Hiëronymus een leeuw van een pijnlijke doorn in zijn poot bevrijdde en hem zo tot vriend maakte. Ook tal van andere dieren bevolken de vreemde wereld waarin de heilige zich heeft teruggetrokken. Tijdens de periode 2015–2016 is het schilderij grondig gerestaureerd en geanalyseerd. De schildertechniek, de stijl, het materiaal dat gebruikt is voor de ondertekening en de sporen van het creatief proces in alle stadia van de realisatie, situeren het werk centraal in het oeuvre van Bosch. Het werk is volledig eigenhandig, zonder de medewerking van het atelier tot stand gekomen. De oorspronkelijke lijst is verloren gegaan en boven en onderaan werd het paneel lichtjes bijgesneden. Dendrochronologisch onderzoek situeert de ontstaansdatum van het schilderij tussen 1485 en 1495.

Kunstenaar

Jheronimus Bosch Wikidata RKD
Den Bosch circa 1440 - 1460 - Den Bosch 1516
schilderAAT

Titel De heilige Hiëronymus
Datering ca. 1485 - ca. 1495
Periode 15de eeuw
Plaats Noordelijke Nederlanden
Opschriften en merken lakzegel op de achterzijde
lakzegel op de achterzijde
Collectie schilderkunst AAT
Objectnaam olieverfschilderijen AAT
Inventarisnummer 1908-H
Herkomst schenking
De Vrienden van het Museum
Gent
1908
Bewaarplaats Te zien op zaal
Permalink https://mskgent.be/collection/work/data/1908-H
IIIF Manifest https://imagehub.mskgent.be/iiif/3/117/manifest.json
Art & Architecture Thesaurus 300055874 religieuze symboliek AAT
300015636 landschappen AAT
Trefwoorden Iconclass 11H mannelijke heiligen Iconclass
11H(JEROME) de monnik en heremiet Hiëronymus Iconclass
11Q3 ascetisch leven en praktiseren Iconclass
11Q31 versterving van de zintuigen ~ ascetisch leven Iconclass
11Q331 kluizenaar, heremiet Iconclass
11Q651 kruisbeeld ~ persoonlijke devotie Iconclass
11Q712 exterieur van een kerk Iconclass
11T2(+4) hellesymbolen (+ duivel(s)) Iconclass
25F23(LION) aasdieren, roofdieren: leeuw Iconclass
25F3 vogels Iconclass
25F34 uilen Iconclass
25G1 planten (in het algemeen) Iconclass
25G3 bomen Iconclass
25GG(+21) fantastische planten, fabelachtige vegetatie (+ stam, stronk) Iconclass
25H1 landschappen in een gematigd klimaat Iconclass
25H112 rotsen Iconclass
25H113 hoge heuvel Iconclass
25H17 weiland, weide, grasland Iconclass
25H214 meer Iconclass
25I3 boerderij of alleenstaand huis in een landschap Iconclass
41D42 wassen (kleren) Iconclass
46C11 weg, pad Iconclass
57A goed en slecht gedrag, morele kwaliteiten Iconclass
School / Stijl Vlaamse primitieven AAT
Hieronymus Bosch (Fonds Richard de Moor). - [s.l.] : [s.n.], [s.a.]
Museum van Schoone Kunsten : Catalogus ; Oude Meesters, Schilderstukken, teekeningen, plaatsneden (met geschiedkundig overzicht) / Maurice Dupuis, Georges Charles Nicolas Marie Hulin de Loo, Fritz Van Loo. - Gent : Drukkerij F. De Vos, 1938 ; Gent : Stad Gent, 1938 (p. 29)
Chefs-d'oeuvre du Musée des Beaux-Arts de Gand (exposition itinérante 'Quarante chefs-d'oeuvre du Musée des Beaux-Arts de Gand' Bruxelles, Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique, 12 février - 6 mars 1949 ; Liège, 12 mars - 3 avril 1949 ; Luxembourg, 9 avril - 1 mai 1949 ; Lille, 14 mai - 12 juin 1949) / Georges Chabot, Paul Eeckhout. - Bruxelles : Editions de la Connaissance, 1949 (nr. 3)
Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart / Ulrich Thieme, Felix Becker. - Leipzig : Verlag von Wilhelm Engelmann, 1907-1950 (dl. 10, p. 389)
Geschiedenis van de schilderkunst in België van de 14de eeuw tot vandaag / Philippe Roberts-Jones, Bernadette Bodson, Bernard Bousmanne, Godelieve Dehaene. - Brussel : La Renaissance du Livre, 1995 (p. 86 (ill.))
Ketterij en esoterie in het werk van Jeroen Bosch / Lynda Harris. - Zeist : Uitgeverij Christofoor, 1995 (s.p. (ill. 49), p. 146-147)
Bosch [1996] / Roger Hendrik Marijnissen. - Tielt : Uitgeverij Lannoo, 1996 (p. 121 (ill.), 137 (ill.))
Hieronymus Bosch / Gary Schwartz. - New York City : Harry N. Abrams, 1997 (p. 31 (ill.))
Au coeur de la violence : Jérôme Bosch ; Le Portement de croix de Gand / Jean-Marie Tézé. - [s.l.]. - Nouvelles éditions Mame, 1998
De wereld van Bosch / Jan Van Oudheusden, Aart Vos, Ronald Glaudemans, Jos Koldeweij, Ester Vink. - 's-Hertogenbosch : Adr. Heinen Uitgevers, 2001 (p. 108-110, 109 (ill.))
De vergeten beeldentaal van Jheronimus Bosch / Eric De Bruyn. - 's-Hertogenbosch : Adr. Heinen, 2001 (p. 144-149)
Jheronimus Bosch : alle schilderijen en tekeningen (tentoonstelling Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, 01.09 - 11.11.2001) / Jos Koldeweij, Paul Vandenbroeck, Bernard Vermet. - Rotterdam : Museum Boijmans van Beuningen, 2001 ; Gent : Nai Uitgevers, 2001 ; Amsterdam : Ludion, 2001 (p. 22, 88 (ill. 71), 95, 102, 169, 173)
Hieronymus Bosch : New Insights Into His Life and Work (tentoonstelling Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, 01.09.2001-11.11.2001) / Jos Koldeweij, Bernard Vermet, Barbara Van Kooij. - Rotterdam : Museum Boijmans van Beuningen, 2001 ; Ghent : Ludion, 2001 (p. 4 (ill.), 117, 124, 207)
Oude Meesters uit het Museum voor schone Kunsten Gent in de crypte van de Sint-Baafskathedraal. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2004 (s.p., cat. 7)
Het Museum voor Schone Kunsten Gent : een keuze uit de mooiste werken / Patrick De Rynck. - Gent : Ludion, 2007 (p. 14-15 (ill.))
Museum voor Schone Kunsten Gent : Catalogus schilderkunst ; Deel I: 14de - 18de eeuw ; Deel II: 19de - 20ste eeuw / Robert Hoozee, Johan De Smet, Bruno Fornari, Ruth Monteyne. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2007 (dl. I, p. 16, 58-59 (ill.))
Jheronimus Bosch : His Patrons and his Public ; 3rd International Jheronimus Bosch Conference, 's-Hertogenbosch, Jheronimus Bosch Art Center, 16-18.09.2012 / Ron Spronk, Eric De Bruyn, Matthijs Ilsink, Frances Kemp, Jos Koldeweij, Hannah Gooiker, Bernard Aikema, Herman Colenbrander, Renate Trnek. - 's-Hertogenbosch : Jheronimus Bosch Art Center, 2012 (p. 387)
Antwerpen - Brugge - Gent : De musea en hun kunstschatten van Van Eyck tot Magritte ; ontdek het rijke erfgoed in drie Vlaamse steden ; de Vlaamse Kunstcollectie / Geert Souvereyns, Till-Holger Borchert, Paul Vandenbroeck. - Dijon : Éditions Faton, 2007 (p. 24-25 (ill.))
Jheronimus Bosch : zijn spiegels, zijn verten, zijn scheppers, zijn werken / Ed Hoffman. - 's-Hertogenbosch : Jheronimus Bosch Art Center, 2007 (p. 55-57 (ill. 45-46))
Hieronymus Bosch : Painter and Draughtsman ; Technical Studies / Luuk Hoogstede, Ron Spronk, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Hanneke Nap, Daan Veldhuizen. - Brussel : Mercatorfonds, 2016 (p. 54-65)
Jheronimus Bosch : The Complete Works / Stefan Fischer. - Köln : Taschen, 2016 (p. 17, 22-23, 240)
Jheronimus Bosch : Visioenen van een genie (tentoonstelling 's-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 13.02 - 08.05.2016) / Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij. - 's-Hertogenbosch : Noordbrabants Museum, 2016 ; Brussel : Mercatorfonds, 2016 (p. 138-139)
el Bosco : La exposición del V Centenario (exposición Madrid, Museo nacional del Prado, 31.05 - 11.09.2016) / Pilar Silva Maroto, Eric De Bruyn, Paul Vandenbroeck, Larry Silver, Reindert L. Falkenburg, Fernando Checa Cremades. - Madrid : Museo Nacional del Prado, 2016 (p. 58-59 (ill. I.29), 118 (ill. 4), 266-268, cat. 30)
Bosch : The 5th Centenary Exhibition ( Madrid, Museo nacional del Prado, 31.05 - 11.09.2016) / Pilar Silva Maroto, Eric De Bruyn, Paul Vandenbroeck, Larry Silver, Reindert L. Falkenburg, Fernando Checa Cremades. - Madrid : Museo Nacional del Prado, 2016 (p. 58-59 (ill. I.29), 118 (ill. 4), 266-268, cat. 30)
Hieronymus Bosch : Painter and Draughtsman ; Catalogue raisonné / Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Ron Spronk, Luuk Hoogstede, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Hanneke Nap, Daan Veldhuizen. - Brussel : Mercatorfonds, 2016 (p. 110-121, cat. 1.1-12)
Bosch & Bruegel : from Enemy Painting to Everyday Life / Joseph Leo Koerner. - Princeton : Princeton University Press, 2016 (p. 66 (ill. 53))
Le rêve des formes : Arts, sciences & Cie (colloque Tourcoing, Le Fresnoy, 05.09.2017) / Alain Prochiantz, Alain Fleischer, Jean Nouvel, Daniel Dobbels, Arnaud Petit. - Paris : Seuil, 2019 (p. 100)
Painting and Devotion in Golden Age Iberia : Luis de Morales / Jean Andrews. - Cardiff : University of Wales Press, 2020 (p. 158)
Museum voor Schone Kunsten Gent : De collectie (tentoonstelling vanaf 21 maart 2021) / Johan De Smet, Bart Ooghe, Frederica Van Dam, Lieven Van Den Abeele, Cathérine Verleysen. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2021
Musée des Beaux-Arts de Gand : La Collection (exposition dès le 21 mars 2021) / Johan De Smet, Bart Ooghe, Frederica Van Dam, Lieven Van Den Abeele, Cathérine Verleysen. - Gand : Musée des Beaux-Arts de Gand, 2021
Van Patinir tot Ribera : De heilige Hiëronymus in woord en beeld (tentoonstelling Antwerpen, Rockoxhuis, 18.01 - 13.04.2014) / Xavier Tricot, Hildegard Van de Velde, Katharina Van Cauteren. - Antwerpen : VZW Museum Nicolaas Rockox, 2014 ; Antwerpen : Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, 2014 (p.41)
PAPEGAAI : 't Cierlijk schoon van haare veeren (tentoonstelling Antwerpen, Rockoxhuis, 08.11.2014 - 22.02.2015) / Nico Van Hout, Eva Van Zuien, Hildegard Van de Velde. - Antwerpen : VZW Museum Nicolaas Rockox, 2014 ; Antwerpen : Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, 2014
In vriendschap verbonden : het Liber Amicorum of vriendenboekje in de 16e en de 17e eeuw in de Nederlanden (tentoonstelling Antwerpen, Rockoxhuis, 28.09 - 15.12.2013) / Ria Fabri, Hildegard Van de Velde, Kees Thomassen, Marcus De Schepper, Liesbeth M. Helmus. - Antwerpen : VZW Museum Nicolaas Rockox, 2013 ; Antwerpen : Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, 2013
Jheronimus Bosch : Visions of Genius (exhibition 's-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 13.02 - 08.05.2016) / Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij. - 's-Hertogenbosch : Noordbrabants Museum, 2016 ; Brussel : Mercatorfonds, 2016
onder vrienden : 225 jaar verzamelaars rond het Museum voor Schone Kunsten Gent (tentoonstelling Gent, Museum voor Schone Kunsten Gent, 25.11.2023 - 28.04.2024) / Johan De Smet, Frederica Van Dam, Willy Van der Gucht, Manfred Sellink. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2023 ; Gent : De Vrienden van het Museum, 2023 (p. 53, cat. 63 (ill.))
Heb je een vraag of wil je meer informatie over dit object?
Laat het ons weten via collectie.msk@stad.gent